پلی وینیل پیرولیدون ( PVP ) چیست؟
آشنایی با پلی وینیل پیرولیدون ( PVP )
پلی وینیل پیرولیدون یک پلیمر سنتزی )پلی آمید) غیر یونی محلول در آب است که به صورت پودر سفید رنگ و سلولزی شکل است که با نام های متفاوتی همچون پویدون (povidone) ، پلی ویدون (polyvidone) یا PVP در بازار مواد شیمیایی رایج است ، اما نام عمده ای که با آن شناخته می شود همان پی وی پی است که در K Value های مختلف از جمله K17 – K20 – K30 – K90 و … تولید می شود.
رنج کلی تولید pvp در k-value بین 10 تا 120 است ، جدول زیر نمایش دهنده وزن مولکولی تقریبی گرید های مختلف پلی وینیل پیرولیدون را نمایش میدهد.
result | quality criterion | item |
---|---|---|
conform | colorless, transparent hexagonal or needlelike crystals | color and appearance |
conform | have the characteristic odor of chinese natural menthol | odor |
41.5℃-42.5℃ | 41.5℃-44℃ | melting point (℃) |
conform | melting 1 gram test sample into 5ml 90% alcohol | solubility (℃) |
0.015% | ≤0.05% | non-volatile content |
-49.82° | -50° ∼ -49° | specific rotation (25℃) |
<3 | ≤3 | arsenic content (mg/kg) |
<10 | ≤10 | heavy metal, as Pb (mg/kg) |
99.5% | ≥99.5% | purity |
conform | as standard of B P2005 / USP32 | testing result |
تاریخچه تولید پلی وینیل پیرولیدون ( PVP )
برای جواب به این سوال که پلی وینیل پیرولیدون چیست باید به تاریخچه آن توجه کرد. تاریخچه تولید PVP به تاریخ 1939 میلادی بازمیگردد که دانشمند آلمانی با نام ولفگانگ فیکنتشر (Wolfgang Fikentscher ) برای اولین بار این محصول را در آزمایشگاه تولید کرد و به ثبت رساند ، به دلیل خواص بسیار مطلوبی که این محصول داشت از جمله شفافیت و محلول بودن در آب ، خواص چسبندگی بسیار عالی و بایندر قوی و بی خطر بودن آن برای صنایع داروسازی و آرایشی بهداشتی بسیار مورد توجه قرار گرفت و به تولید صنعتی نزدیک شد .
تقریبا یک دهه زمان برد تا آلمان به عنوان اولین تولید کننده PVP در جهان شناخته شد و این محصول در گرید های مختلفی برای استفاده در صنایع داروسازی ، آرایشی و بهداشتی ، کفاشی و … به بازار ارائه شد .
همین امروز نیز کشور آلمان با برند BASF که اولین تولید کننده PVP در جهان است پیشتاز از نظر کیفیت و مقدار تولید این محصول در جهان است و به بسیاری از کشور های دنیا از جمله خاورمیانه و ایران صادر می شود.
به دلیل چند منظوره بودن این پلیمر و وسیع بودن گستره استفاده آن در محصولات مختلف ، کشور های دیگر نیز نظیر آمریکا و چین اقدام به تولید این محصول نمودند.
کاربرد پلی وینیل پیرولیدون چیست؟
کاربرد های پلی وینیل پیرولیدون بسیار گسترده است ولی بیشتر در صنایع داروسازی مورد استفاده قرار میگیرد ، ما به صورت خلاصه کاربرد PVP را در صنایع مختلف شرح داده ایم . قیمت این محصول نیز مانند قیمت کافور و یا محصولات دیگر با توجه به کاربرد آن با یکدیگر متفاوت است؛
صنایع مواد غذایی
از PVP در صنایع مواد غذایی به عنوان تثبیت کننده (پایدار کننده) می توان استفاده کرد ، مخصوصا در در محصولاتی مانند شکلات ، نانو فود ها ، شیرینی ها و آبنبات ها و … که از رنگ های غذایی در آن ها استفاده می شود . کلا رنگ های غذایی بسیار ناپایدار هستند و میتوان برای تثبیت آنها از پلی وینیل پیرولیدون بهره برد.
کاغذ سازی
استفاده از PVP در صنایع کاغذ سازی در ادامه روند تولید کاغذ ها اضافه می شود تا چسبندگی لایه های کاغذ را ارتقاع دهد ، همچنین بعد از خشک شدن کاغذ ها استحکام آن افزایش یافته و به راحتی پاره نمی شود .
به کاغذ مواد مختلفی اضافه می شود تا رنگ آن ثابت بماند ، تیتانیوم دی اکساید یکی از این محصولات است که به کمک آن میتوان رنگ کاغذ را سفید کرد ، به کمک پی وی پی یک سطح کاملا یکدست روی کاغذ کشیده می شود که رنگ تیتانیوم دی اکسید را تثبیت کرده و از بروز سایه های خاکستری بر روی آن جلوگیری می کند.
وجود لایه ای از این محصول بر روی کاغذ باعث بهبود فرایند چاپ نیز می شود ، این فرایند به این صورت است که از پخش شدن جوهر جلوگیری شده و رنگ دقیقا به همان نقطه ای که تزریق شده ثابت می ماند که باعث بهبود فرایند چاپ و افزایش کیفیت چاپ در کاغذ می شود.
صنایع آرایشی و بهداشتی
در صناییع آرایشی و بهداشتی میتوان از PVP در محصولات مختلفی استفاده کرد ، در فرمولاسیون بسیاری از محصولات موجود در بازار میتوانید این محصول را پیدا کنید . استفاده از پلی وینیل پیرولیدون در ژل ها و اسپری های حالت دهنده مو (فیکساتور ها) بسیار رایج است . این ماده در فرمولاسیون باعث ایجاد حالت چسبندگی نهایی می شود و باعث فیکس شدن مو می شود.
بسیاری از تولید کنندگان این صنعت با خرید پارافین مایع ، مقداری ماده ژل کننده (کربومر) ، گلیسیرین و … و اضافه کردن مقداری پلی وینیل پیرولیدون به آسانی ژل مو میسازند که در بازار ایران خصوصیا بسیار پر طرفدار است.
صنعت داروسازی
استفاده از pvp در صنعت داروسازی بیشترین درصد مصرف در کل جهان است و بیشترین تولید این محصول برای تولید انواع قرص ها در صنعت دارو مورد استفاده قرار میگیرد . از پلی وینیل پیرولیدون در داروسازی به عنوان بایندر میتوان استفاده کرد و همچنین باعث استحکام قرص های تولید شده در داروسازی ها می شود.
قرص ها و کپسول هایی که باید در آب حل شوند نظیر قرص های جوشان بسیار اهمیت دارد که به آسانی در آب حل شوند ، به همین منظور از پلی وینیل پیرولیدون به عنوان یک عامل حل کننده مواد فعال در آب استفاده می کنند .
در بسیاری از فرمولاسیون محصولات ضدعفونی کننده بر پایه ید نیز از این محصول کمک میگیرند و به دلیل خاصیت چسبی که دارد در تولید انواع باند های استریل نیز میتوان از این محصول استفاده کرد.
خواص و ویژگی پلی وینیل پیرولیدون ( PVP ) چیست؟
خواص پلی وینیل پیرولیدون بسیار زیاد است که موجب شده طی 70 سال که از اولین تولید آن در آلمان میگذرد ، بازار جهانی نسبتا بزرگی برای این ماده ایجاد شده است در ادامه لیستی از خواص و مزایای این محصول ارائه میدهیم :
محلول بودن در آب : PVP به خوبی در آب حل میشود، که این خاصیت آن را به یک پلیمر آبحلول تبدیل میکند. این خاصیت به این معناست که PVP در تولید محلولهای دارویی، ضدعفونیکنندهها، و محصولات مراقبت از پوست به عنوان یک ماده حلالیتدهنده و پایدارکننده مورد استفاده قرار میگیرد.
پایداری شیمیایی و حرارتی : PVP پایداری شیمیایی مناسبی دارد و میتواند در محیطهای مختلف حفظ شود. این ویژگی آن را به یک ماده پایدارکننده در تولید محصولات طولانی مدت میکند. همچنین مقاومت حرارتی بسیار مناسبی دارد که در شرایط تولید سخت نیز میتوان از این محصول بهره برد.
توانایی تشکیل فیلم : در بسیاری از محصولات نیاز است تا پوشش بسیار نازک فیلمی تشکیل شود مخصوصا در صنعت آرایشی بهداشتی و ضد عفونی کننده ها ، برای این منظور میتوان از PVP استفاده کرد که گزینه بسیار قدرتمندی است . به طور مثال در تولید محصول ضد عفونی کننده پستان گاو نیاز است تا فیلم نازکی دور غلاف پستان را پوشش دهد تا از بیماری ورم پستان جلوگیری شود در این شرایط میتوان از پلی وینیل پیرولیدون استفاده کرد.
عوارض پلی وینیل پیرولیدون چیست؟
پلی وینیل پیرولیدون (Polyvinyl Pyrrolidone یا PVP) در شرایط استفاده نرمال و با رعایت استانداردها، معمولاً به عنوان یک ماده ایمن در محصولات آرایشی، بهداشتی، دارویی و صنایع دیگر استفاده میشود. اما، ممکن است در برخی موارد، افراد حساس به این ماده یا استفاده نادرست از آن منجر به عوارض مختلف شود. برخی از عوارض ممکن از استفاده از PVP عبارتند از:
حساسیت پوستی: برخی افراد ممکن است به PVP حساسیت نشان دهند و این میتواند به علائمی نظیر خارش، قرمزی، و تحریک پوست منجر شود.
آلرژی: افرادی که به مواد پلیمری حساسیت دارند، ممکن است به PVP آلرژی داشته باشند که با علائمی چون سرفه، آبریزش بینی، اشکریزش و سایر علائم آلرژیک همراه باشد.
تحریک چشم: در برخی از موارد، محصولات حاوی PVP ممکن است اگر به چشم وارد شوند، تحریک چشم را افزایش دهند.
تنفس مشکلات: استنشاق بخارات PVP در موارد خاص ممکن است برخی از افراد با مشکلات تنفسی، مانند آسم، را افزایش دهد.
درصورت بروز هرگونه مشکل بهتر است با پزشک معالج در تماس باشید تا بهترین راهنمایی را به شما ارائه دهد.
نتیجه گیری
برای جواب به این سوال که پلی وینیل پیرولیدون چیست می توان گفت: پلی وینیل پیرولیدون (PVP) یک پلیمر چند منظوره است که در صنایع مختلف از جمله داروسازی، صنایع آرایشی و بهداشتی، مواد غذایی، کاغذسازی، و صنایع دیگر به کار میرود. این پلیمر به عنوان یک ماده غیر یونی محلول در آب و با خواصی نظیر حلالیت در آب، تشکیل فیلم، پایداری شیمیایی و حرارتی، توانایی تشکیل کمپلکس با دیگر مواد، و خواص دیگر شناخته میشود.
از PVP در صنایع داروسازی به عنوان بایندر در تولید قرصها، در صنایع آرایشی و بهداشتی به عنوان یک ماده حالتدهنده و بایندر مو، در صنعت مواد غذایی به عنوان تثبیتکننده رنگ، و در صنایع کاغذسازی به منظور افزایش چسبندگی و افزایش کیفیت چاپ استفاده میشود. همچنین، این پلیمر به دلیل خواص چسبندگی و تثبیتکنندگیاش در محصولات ضدعفونی کننده و برخی محصولات مواد غذایی نیز کاربرد دارد. قیمت پلی وینیل پیرولیدون k30 ، k90 و.. با توجه به گرید و کاربرد آن متفاوت است به همین دلیل جزو مواد اولیه نسبتا گران بحساب می آید.
استفاده از PVP در این صنایع نیاز به رعایت استانداردها و احتمال واکنشهای حساسیتی در برخی افراد دارد. برای اطمینان از سلامت و ایمنی مصرف، توصیه میشود که هرگز در صنایع مختلف از این پلیمر استفاده شود.
سوالات متداول
آیا pvp در ایران تولید می شود ؟
بله این محصول در k value های مختلفی توسط شرکت رهاورد تامین در ایران تولید می شود اما این محصول بسیار اندک تولید می شود و برای مصرف کنندگان آن کمبود شدیدی احساس می شود که از کشور هایی نظیر آمریکا از برند آشلند ، آلمان از برند BASF و چین از برند های آنهوی و NKY به ایران وارد می شود و در اختیار مصرف کنندگان قرار میگیرد.
قیمت پلی وینیل پیرولیدون چقدر است ؟
قیمت پلی وینیل پیرولیدون بستگی به گرید آن و مقدار K Value آن دارد که در این صورت گرید های آزمایشگاهی و دارویی از همه آنها گرانتر هستند . در کل به دلیل اینکه مواد اولیه تولید پلی وینیل پیرولیدون در جهان از قیمت بالایی برخوردار است ، محصول نهایی نیز محصولی نسبتا گران قیمت است. این قاعده برای دیگر محصولات نیز صدق میکند به طور مثال قیمت کافور در ایران بسیار بالاست و دلیل آن وارداتی بودن و کمبود مواد اولیه و حجم تولید آن است.
پلی وینیل پیرولیدون ایرانی یا وارداتی بهتر است ؟
محصولات وارداتی به نسبت ارزان تر از محصول تولید ایران است همچنین از نظر کیفیت محصولات وارداتی بستگی به برند آن دارد ولی اکثرا از کیفیت بسیار بالاتری برخوردار هستند. استاندارد های USP و BP توسط این شرکت ها کاملا رعایت می شود که موجب شده برای مصارف دارویی بهترین گزینه باشند.