آنزیم چیست ؟
آنزیم به فرانسوی: enzyme [آنزیم]، به انگلیسی enzyme [اِنزایم]
انزیم یک ماده‌ی آلی است که باعث میشود یک فرایند شیمیایی در یک ارگانیسم یا موجود زنده تقویت یا تضعیف شود، اما خودش دگرگون نخواهد شد. به روایتی دیگر آنزیمها کاتالیز گرهای عملیات زیستی هستند و نسبت به کاتالیزگرهای غیرزیستی کارایی بسیار زیادی دارند. بیشتر آنزیمها دارای ساختار پروتئینی هستند، ولی تعدادی محدود از انواع آن از جنس ریبونوکلییک اسید هستند؛ برای مثال rRNAها که در قسمتی از ساختار خود دارای آنزیم های ریبونوکلئتیدی هستند. آنزیم ها با وجود پایین آوردن انرژی فعال سازی در یک واکنش بع فعالیت میپردازند.
ساختار آنزیمهای انسانی
اکثرا آنزیمهای بدن دارای ساختار پروتیینی هستند که حاوی ترکیباتی پیچیده بر پایه زنجیر آمینواسید وصل شده به هم هستند. ویژگی های متعدد و زیادی وجود دارد که باعث میشود آنزیم ها با یکدیگر تفاوت پیدا کنند، این عوامل میتواند شامل ترکیب آمینواسیدها، توالی آنها، وجود یونهای فلزی (به جزء RNA) مانند آهن و مس و مهمتر از همه، شکل فضایی یا ساختار پروتئینی تمام آنزیمها محلول در آب باشد؛ در شکلهای مختلفی زنجیر های آمینو اسید موج دار شده است و پروتیین های هیدروفوب به جهت داخلی آرایش یافته و باعث بیشترین اتصال هیدروژنی مولکولی داخلی با مولکول های دیگر و یا آب میشود.
بدون شک آب بستر مناسب و یک محیط ضروری برای فراهم سازی عملکرد آنزیمها است. تعدادی از آنزیم ها جهت عملکرد خود نیازمند به ترکیباتی به نام کوفاکتور هستند که ممکن است ترکیب آلی مانند بیوتین و یا غیر آلی مانند یون منیزیوم باشد.
برای کاتالیست های خیلی موثر میتوانیم از آنزیم ها نام ببریم که باعث میشود واکنش هایی که در شرایط معمولی و به سادگی رخ نمیدهد ،اتفاق بیافتد و همچنین باعث میشود این عمل در سعت بالاتر رخ دهد . اکثرا آنزیم ها اختصاصی هستند و فقط کاتالیست حاوی یک واکنش ویژه است و همچنین بر ترکیبات دیگر تاثیری ندارد. در تمام ارگانیزم های بدن موجودات زنده آنزیم ها وجود دارند و در واکنشهای ضروری برای حیات نقش ماثری دارند. آنها تنها باعث میشوند واکنشهای خیلی ساده سریع تر انجام شود ، هیچ آنزیمی تنها نمیتواند کاتالیز واکنشهای خیلی پیچیده و چند مرحله ای را انجام دهد . بستر کاری آنزیم ها در عملکردشان تاثیر زیاد و مهمی دارد . در برخی از انها جهت انجام عملکرد خود نیاز به حرارت و PH مخصوصی دارند.
نامگذاری:
- در گذشته طبق پیش ماده نامگذاری میکرند و در آخر آنها از پسوند “از” استفاده میکردند مانند پروتئاز
- روش دیگر برطبق عملکرد آن آنزیم انجام میشود مانند دهیدرژناز
- روش پیشرفته تر طبق عملکرد آن و نام پیش ماده الکل دهیدرژناز
- روش استاندارد (EC numbers) که طبق آن آنزیمها رده‌بندی شده است و هر آنزیم کد ویژه ای به خود می‌گیرد مانند EC ۱.۱.۱.۸۶ است و این رده‌ها به این صورت است :
- ۱- اکسیدو ردوکتازها (EC 1)
- ۲- ترانسفرازها (EC 2)
- ۳- هیدرولازها (EC 3)
- ۴- لیاز ها (EC 4)
- ۵- ایزومرازها (EC 5)
- ۶- لیگاز ها (EC 6)
از دیگر محصولات ما نیز دیدن نمایید : مونومر
اکسیدوردوکتازها:
این نوع انزیم ها موجب اکسیداسیون میشود و واکنش را کاهش میدهد و به همین علت به ان اکسیدوردوکتاز گفته میشود. در طی این واکنش الکترون ها به شکل یون های هیدرید و یا اتم های هیدروژن انتقال داده میشوند. هنگامی که محیط اکسیده میشود آنزیم ها به عنوان هیدروژن دهنده عمل میکنند به این آنزیمها دهیدروژناز یا ردوکتاز میگویند . و در زمانی که اتم اکسیژن پذیرنده باشد به انزیم ها اکسیداز میگویند.
انواع انزیم ها
ترانسفرازها:
این نمونه آنزیم ها وظیفه جا به جایی و انتقال گروه های عملکردی از یک مولکول به مولکول دیگر را دارند .برای مثال : آلانین آمینوترانسفراز که موجب تغییر گروه آمینه آلفا بین آلانین و آسپارتات و… میشود. تعدادی از ترانسفرازها مجموعه های فسفات را نیز بین ATP و دیگر ترکیبات منتقل میکند،اضافه مانده قند را تهیه میکنند تا دی اسکاریدهایی مانند هگزوکیناز در گلیکولیز تشکیل دهند.
هیدرولازها:
این نمونه آنزیمها واکنش هایی که شامل فرایند های هیدرولیز است را انجام می دهند. این آنزیم ها با افزودن آب پیوندها مفرد را شکسته میکنند. در مواردی از هیدرولازها به عنوان آنزیم های گوارشی عملکرد دارند چون موجب قطع پیوند پپتیدی در پروتئین ها میشود. هیدرولاز ها توانایی اینکه نوعی ترانسفراز باشند را دارند چون ان ها باعث میشوند مولکول آب از یک ترکیب به ترکیبی دیگر منتقل شوند.
لیاز ها :
لیاز (Lyase)آنزیمی است که باعث شکستن پیوندهای شیمیایی گوناگون از راه‌هایی به جز آبکافت و اکسیداسیون کاتالیز میکند و اکثرا موجب میشود یک پیوند دوگانه جدید یا یک ساختمان حلقوی ایجاد شود. مثلا آنزیم آدنیلات سیکلاز که تجزیه آدنوزین تری فسفات را به آذنوزین مونو فسفات حلقوی و دو فسفات کاتالیز میکند یک لیاز است.
ایزومرازها:
این نمونه آنزیمها واکنش‌هایی را که در آن گروه عملکردی در همان مولکول به موقعیت دیگری منتقل میشوند را کاتالیزمی‌کنند به صورتی که مولکول به وجود آمده در اصل همان ایزومر مولکول قبلی است.
مثال:
ایزومراز تریسفسفات و ایزومراز فسفوگلوکوز برای تبدیل گلوکز ۶-فسفات به فروکتوز ۶-فسفات.
لیگاز:
این آنزیمها عملکردی را که خلاف عملکرد هیدرولازها است را انجام می‌دهند در فرایندی که هیدرولازها با افزودن آب پیوند را بشکنند، لیگازها با استفاده از حذف مؤلفه آب باعث پیوند میشوند. کلاس‌های گوناگون لیگاز وجود دارد که شامل سنتز ATP است.
خرید آنزیم ها :
برای ثبت سفارش این محصول یا اطلاعات بیشتر از کارشناسان ما با شماره تلفن زیر تماس حاصل فرمایید
