مازوت

مازوت چیست

مازت یا با تلفظ دیگر مازوت و یا نفت کوره (به انگلیسی: Mazut) یکی ازهیدروکربن‌های نفتی است که در مراحل پالایش نفت خام پس ازنفتا و بنزین و نفت سفید تهیه میشود و به دلیل سیاه رنگ بودنش به نام نفت سیاه هم خوانده می‌شود. این ماده سوختنی از نظر قیمت بسیار ارزان و مناسب برای کوره‌ها، حمام‌ها و تنور نانوایی‌ها و موتورهای دیزلی و برخی نیروگاه‌ها است.

نفت کوره به عنوان نفت سنگین، نفت دریایی یا مازوت خوانده میشود. این سوخت به شکل برشی از برج تقطیر نفت خام به صورت محصول برج تقطیر یا باقیمانده برج تقطیر تهیه میشود.

به طور کلی نفت کوره هر سوخت مایعی است که در بویلرها یا کوره ها برای تولید گرما مورد استفاده قرار میگیرد و یا در موتور ها برای تولید نیرو مورد استفاده میشود به غیر از سوخت هایی که نقطه فلش آن ها 42 درجه سانتی گراد است و سوخت هایی که در مشعل های پشم ویک یا کتان سوزانده می شوند.

نفت گاز از هیدروکربن های با زنجیره های طولانی اختصاصا الکان ها،  سیکلوالکان ها و اروماتیک های تولید میشود. کلمه سوخت گاز همچنین به طور سختگیرانه تر برای سوخت های صنعتی سنگین که از نفت خام تهیه میشود، و سنگین تر از نفتا و بنزین هستند، به کار برده می شود. مولکول های ریزتر مثل پروپان، نفتا و بنزین برای خودروها استفاده میشود، سوخت جت که دمای جوش حدودا پایینی دارند، در مراحل ابتدایی برج تقطیر بدست می آیند و جدا می شوند.

محصولات نفتی سنگین مانند سوخت دیزل و روغن های روانکاری فراریت بسیار کمتری دارند و با سرعت کمتری از برج تقطیر جدا می شوند، در حالی سوخت بانکر دقیقا پایین بشکه ها است، در فرایند تقطیر نفت خام محصول چگال تر از بانکر ها موجودی کربن سیاه و باقی مانده بیتومونس (اسفالتین) می باشد، که برای آسفالت کردن جاده ها و عایق بندی سقف ها مورد استفاده میشود.

ساختار

این فرآورده های برش های سنگین نفتی حاصل از باقیمانده تقطیر هستند که با استفاده از برش های سبکتر تنظیم گرانروی شده  و بعنوان سوخت عرضه می شوند. ترکیب درصد هیدروکربن های متشکله، ارزش حرارتی مناسبی را به سوخت بخشیده و مقدار فلزات موجود، در سیستم های مصرف کننده ایجاد اشکال نمی کند.

کاربرد ها

نفت کوره کاربرد های زیادی دارد که در ادامه مطلب مواردی از این کاربردها را خواهیم گفت با ما همراه باشید:
این ماده برای گرمایش خانه و مراکز تجارتی و صنعتی استفاده می شود و سوخت کامیون ها، کشتی ها و بعضی از خوردو ها است، اما این ماده بسیار آلوده کننده و گران تر از سوخت گاز طبیعی است. و اکثرا در مواردی که گاز طبیعی موجود نیست به عنوان سوخت پشتیبان برای اوج گیری نیروگاه ها استفاده می شود یا به عنوان سوخت رایج ژنراتورهای تولید الکتریسیته کوچک استفاده میشود.

در اروپا کاربرد دیزل تقریبا به خودروها (40 درصد) ، کامیون ها و اتوبوس ها (بیشتر از 99 درصد) و SUV [1]ها (بیش از 90 درصد) محدود می شود. بازار سوخت مورد استفاده در گرمایش خانه ها و همینطور پمپ های حرارتی روغن گرمایشی (heating oil) نامیده می شوند  به دلیل اینکه گاز طبیعی جای آن را گرفته است. هرچند در برخی از مناطق مانند Northeastern United States هنوزهم به کار گرفته می شود.

نفت کوره باقیمانده کمتر مفید است و بسیار ویسکوز است پس برای گرم کردن آن سیستم گرمایشی به خصوصی مورد استفاده قرار میگیرد و ممکن است مقدار زیادی آلاینده مثل سولفور که باعث شکل گیری سولفور اکسید هنگام احتراق می شود.  اگرچه ویژگی های نامطلوب آن باعث ارزان شدن آن شده است. در حقیقت این ارزان ترین سوخت مایع موجود و در دسترس است، چون قبل از استفاده گرمای خیلی زیادی را نیاز دارد.

از دیگر محصولات ما نیز دیدن نمایید : فرمالین

سوخت باقیمانده برج تقطیر نمی تواند به عنوان سوخت خودروهای جاده ای، قیق ها یا کشتی های کوچک استفاده شود. چون تجهیزات گرمایش مورد استفاده این نوع سوخت فضای زیادی را در برمیگیرد و باعث سنگین شدن وسیله نقلیه میشود. هم چنین گرم کردن سوخت نفت فرایند حساسی است که در وسایل نقلیه سریع یا کوچک غیر عملی است. هرچند در نیروگاه ها یا کشتی های بزرگ راه اندازی تجهیزات مورد نیاز برای گرمایش سوخت نفت کوره امکان پذیر و عملی است.

از نفت گوره باقیمانده برج تقطیر در قدیم بیشتر استفاده میشد. برای لوکوموتیوهای بخاری جاده های ریلی، بویلرها و کشتی های بخاری بیشتر استفاده میشود ، هرچند لوکوموتیوها با سوخت دیزل یا نیروی الکتریسیته حرکت میکنند . کشتی های بخاری نیز به حدی که در گذشته مرسوم بود در حال حاضر به دلیل هزینه های عملیاتی جاری بسیار بالا استفاده نمیشود ( بسیاری از حاملا LNG از نیروگاه های بخار استفاده می کنند،  به طوری که از Off gas خارج شده از بار دریایی به عنوان منبع سوخت می توانند استفاده کنند). و اکثرا از بویلر ها از نفت گرمایشی یا گاز طبیعی استفاده می کنند. تعدادی از بویلرهای صنعتی یا ساختمان های قدیمی از نفت کوره استفاده می کنند به عنوان مثال در نیویورک اینگونه است.
در سال 2011 تخمین زده شد که در شهر 1 درصد ساختمان هایی که سوخت No. 4 و No. 6 را استفاده می کنند مسئول به وجود امدن 86درصد دوده به وجود آمده در ساختمان های موجود در شهر هستند.

و نیویورک به خاطر تاثیرات سلامتی ذرات ریز دوه تولید شده روی سلامتی در جریان برنامه های زیست محیطی شهری (PlaNYC) استفاده و تولید این سوخت ها را تدریجا متوقف کرد.
در نتیجه آن همه ساختمان ها باید سوخت No. 6 را جایگزین سوخت های قبلی تا انتهای سال 2015 می کردند.  استفاده از سوخت های باقیمانده که برای تولید الکتریسیه استفاده میشوند نیز کاهش پیدا کرد. در سال 1973 نفت کوره باقیمانده برج تقطیر 8/16 درصد الکتریسیته را در امریکا به وجود می آورد.
در سال 1983 این مقدار به 2/6 درصد رسید، و در سال 2005 تولید الکتریسیته از تمامی انواع سوخت ها مانند دیزل، نفت باقیمانده به میزان 3 درصد از تولید کلی الکتریسیته رسید. این کاهش در نتیجه رقابت قیمت با گاز طبیعی و محدودیت زیست محیطی برای انتشار گازهای آلوده بود.
برای نیروگاه ها هزینه گرمایش نفت، کنترل آلودگی و نگهداری های اضافی برای بعد از سوزاندن مورد نیاز است که مهم تر از هزینه ی  اندک سوخت است. سوزاندن نفت کوره اختصاصا نفت کوره باقیمانده انتشارات کربن دی اکسید یکنواخت بیشتری نسبت به گاز طبیعی انتشار میدهد.

نفت کوره سنگین همچنان در بویلرها برای تجهیزات مورد نیاز برای روشن کردن در نیروگاه هایی که از ذغال به عنوان سوخت استفاده می کنند، استفاده میشود . این کاربرد حدودا مشابه استفاده از kindling برای به وجود اوردن آتش است.

مشکل اصلی استفاده از نفت کوره باقیمانده ویسکوزیته اولیه بالای آن است مخصوصا در مورد نفت کوره نوع No. 6 که یک سیستم احتراق مهندسی شده مناسب و درست برای ذخیره، پمپ و اختراق آن مورد نیاز است. اگرچه این همچنان سبک تر از آب است ( با چگالی ویژه 95/0 تا 03/1) که بسیار ویسکوز و سنگین تر از نفت کوره نوع No. 2، کروسین یا بنزین است.

نفت کوره No. 6 در اصل باید در دمای 38 درجه سانتی گراد ذخیره و در دمای 65-120 درجه سانتی گراد حرارت داده شود قبل از این که بتوان به راحتی پمپ کرد و در دماهای پایین تر می تواند شبیه جامد شود و به حالت نیمه جامد کدر در بیاید. نقطه فلش اکثر ترکیبات No. 6 در حدود 65 درجه سانتی گراد است. تلاش برای پمپ کردن نفت کوره های با ویسکوزیته بالا مهمترین دلیل اسیب دیدن لوله های انتقال، کوره ها و تجهیزات مربوطه است که اصولا برای سوخت هایی با ویسکوزیته پایین ساخته شده اند.