تارتاریک اسید چیست

آشنایی با تارتاریک اسید

تارتاریک اسید چیست؟ تارتاریک اسید یک اسید ارگانیک است که در بسیاری از میوه ها نظیر موز و انگور موجود است . تارتاریک اسید امروزه به شیوه صنعتی تولید می شود و در صنعت غذا بسیار پرکاربرد است ، فرم صنعتی آن به صورت پودر سفید رنگ (کریستال) با خلوص بالاست و مزه بسیار ترش دارد که در بسیاری از محصولات نظیر لواشک ها و ترشک ها مورد استفاده قرار میگیرد.

در صنعت غذا محصولات زیادی هستند که میتوانند به بهتر کردن طعم محصولات کمک کنند ، بسیاری از کارخانه های تولید چیپس و پفک نیز علاوه بر خرید مونوسدیم گلوتامات استفاده از تارتاریک اسید و دیگر طعم دهنده ها را در فرمولاسیون خود گنجانده اند.

اسید تارتاریک یا جوش ترش چیست؟

جوش ترش نام دیگر اسید تارتاریک است ، این محصول نام های مختلفی نظیر راسمیک اسید (racemic acid) ، یوویک اسید (uvic acid) ، پاراتارتاریک اسید (paratartaric acid) و تریاریک اسید (threaric acid) نیز شناخته می شود اما مرسوم ترین آنها همان تارتاریک اسید و یا جوش ترش است.

تاریخچه تارتاریک اسید

این محصول برای اولین بار توسط کیمیاگر ایرانی جابرابن حیان کشف شد اما در دهه 1760 الی 1770 میلادی دانشمند سوئدی ، کارل ویلیام شیله که کاشف بسیاری از عناصر نظیر اکسیژن ، تنگستن و کلرین است روی تارتاریک اسید تحقیقات فراوانی کرد و روش های جدیدی برای استخراج و سنتز این محصول ارائه کرد که موجب تولید گسترده و ارائه آن به بازار شد.

ویژگی های تارتاریک اسید چیست؟

اسید تاتاریک یک اسید از گروه هیدروکسی است (آلفا هیدروکسی اسید) که فرمول مولکولی آن C4H6O6 می باشد. این محصول به صورت کریستال های ریز در بسته بندی ها 25 کیلوگرمی بسته بندی می شود . این محصول در چند فرم ایزومری D ، DL و L به بازار ارائه می شود که نسبت به نیاز میتوانید محصول مورد نظر خود را خریداری نمایید . قیمت تارتاریک اسید در مدل های ایزومری مختلف میتواند تفاوت داشته باشد .

نقطه ذوب این محصول بین 170 الی 180 درجه سانتی گراد می باشد و به شدت قابلیت حل شوندگی در آب را دارد که معادل 1.3 کیلوگرم در هر لیتر است و این ویژگی تارتاریک اسید باعث شده تا در بسیاری از فرمولاسیون ها سازگاری داشته و محبوب است.

یکی از ویژگی های اسید تارتاریک نسبت به دیگر اسید های خوراکی موجود در بازار نظیر سیتریک اسید و یا فوماریک اسید این است که دوز مصرفی بسیار کمتری نیاز است تا طعم و مزه مشابه را به محصول بدهد ، این دوز مصرفی حدود یک سوم دیگر اسید هاست.

pH این محصول همانطور که از اسم آن مشخص است اسیدی است و بین 3 الی 3.5 می باشد .

کاربرد اسید تارتاریک چیست؟

به صورت کلی بیشترین کاربرد اسید تارتاریک در صنایع گوشت ، لبنیات ، تولید انواع نوشیدنی های با طمع لیمو و انگور ، کاربرد تارتاریک اسید در صنایع داروسازی نیز بسیار گسترده است و بسیاری از شرکت ها به عنوان یک عامل اسیدی کننده و طعم دهنده از این محصول استفاده می کنند.

صنایع لوازم آرایشی

از تارتاریک اسید در صنایع لوازم آرایشی و بهداشتی نیز استفاده می شود و در بسیاری از محصولات آرایشی در بخش مواد تشکیل دهنده نام این محصول را خواهید دید ، این ماده به عنوان یک ماده فعال (API) در محصولات آرایشی و بهداشتی مورد استفاده قرار میگیرد . اطلاعات بیشتر در موارد زیر درج شده است :

لوسیون ها و لایه بردار ها : از تارتاریک اسید در بسیاری از لوسیون ها و لایه بردار های پوست استفاده می شود ، این ماده به آرامی سطح پوست را پاکسازی کرده و سلول های مرده را ازبین میبرد.

کرم ها : میتوان برای پایداری بهتر فرمولاسیون محصولات آرایشی بهداشتی مخصوصا کرم ها از تارتاریک اسید استفاده کرد ، این ماده به پایداری و افزایش طول عمر محصول کمک میکند.

محصولات ضدعفونی کننده : به دلیل اینکه اسید تارتاریک یک پیش ماده فعال است میتواند با بسیاری از باکتری ها و میکروب ها مقابله کند به همین منظور در فرمولاسیون محصولات ضد التهاب و ضدعفونی کننده پوستی از این ماده استفاده می شود . بسیاری از کارخانه ها با خرید کافور ، سالسیلیک اسید و تارتاریک اسید محصول ها ضدجوش تولید و به بازار ارائه میکنند.

مرطوب کننده : از این محصول در بسیاری از محصولات مرطوب کننده نیز استفاده می شود که موجب آبرسانی پوست می شود و چین و چروک های سطحی را به راحتی از بین میبرد.

صنایع داروسازی

تارتاریک اسید در داروسازی نیز کاربردهای متعددی دارد. در زیر تعدادی از کاربردهای این اسید در صنعت داروسازی آورده شده است:

فراوری دارو : تارتاریک اسید به عنوان یک عامل اسیدی مورد استفاده در فرآیند تولید برخی از داروها قرار می‌گیرد. این اسید می‌تواند در فرآیندهای مختلف از تولید و فرآوری داروها مانند تنظیم pH، کاتالیزور و حلال مناسب استفاده شود.

درمان اختلال های پزشکی : تارتاریک اسید در برخی از داروها به عنوان یک عامل فعال مورد استفاده قرار می‌گیرد. این داروها ممکن است برای درمان برخی اختلالات پزشکی مانند اختلالات گوارشی، اختلالات ادراری، یا دیگر بیماری‌ها و مشکلات پزشکی مورد استفاده قرار گیرند.

مقالات پیشنهادی: آویسل چیست؟

ترکیبات آرامبخش : تارتاریک اسید به عنوان یکی از مواد موثر در ترکیبات آرامبخش و آرام‌بخش‌های مرتبط ممکن است استفاده شود. این مواد ممکن است به تنظیم فعالیت عصبی و آرامش بخشی برخی از سیستم‌های بدن کمک کنند.

آنتی اکسیدان و نگهدارنده : تارتاریک اسید به عنوان یک عامل آنتی‌اکسیدان می‌تواند به محافظت از برخی از داروها در برابر اکسایش و تجزیه زودرس آن‌ها کمک کند. این ویژگی ممکن است در افزایش استقرار و کارایی داروها در سیستم بدن مفید باشد.

تنظیم pH : تارتاریک اسید به خاطر ویژگی‌های اسیدی و قابل حل در آب خود می‌تواند به تنظیم pH در فرمولاسیون داروها کمک کند. این موضوع می‌تواند در جلوگیری از تحلیل یا ایجاد مشکلات در فرآیند تولید دارویی مفید باشد.

طعم دهنده نوشیدنی ها

در بسیاری از نوشیدنی هایی که امروزه در فروشگاه ها دیده می شود نام بسیاری از اسید های خوراکی نظیر اسید سیتریک ، اسید فوماریک ، اسید تارتاریک ، اسید فسفریک و … روی جلد آنها نوشته شده است . اسید تارتاریک نیز در بسیاری از نوشیدنی های نقش تنظیم کننده pH ، بهبود و افزایش طعم ترشی نوشیدنی و همچنین به دلیل خواص آنتی اکسیدانی که دارد باعث افزایش ماندگاری محصول نهایی می شود.

در نوشیدنی هایی که حاوی اسید تارتاریک هستند احساس تازگی منحصربفردی به مصرف کننده القا می شود به همین منظور به بسیاری از نوشیدنی های خنک نظیر اسموتی های نعنایی اسید تارتاریک اضافه می شود تا لذت مصرف بیشتری داشته باشد.

خاصیت ترش کنندگی

خاصیت ترش کنندگی اسید تارتاریک را در بسیاری از محصولات هم خانواده آن نظیر اسید سیتریک ، اسید فوماریک و اسید لاکتیک نیز میتوان یافت . علت این ترش مزه بودن اسید تارتاریک به دلیل ویژگی اسیدی بودن محصول و تاثیر در pH محصول است . خاصیت ترش کنندگی تارتاریک اسید کمتر از فوماریک اسید و بیشتر از اسید سیتریک است .

نگهدارنده مواد غذایی

کاربرد اسید تارتاریک در صنعت های مختلف بسیار گسترده است ، بسیاری از اسید های خوراکی مخصوصا اسید سیتریک خاصیت انتی اکسیدانی بسیار عالی دارند و در صورتی که از این اسید ها در محصولات غذایی استفاده شود دیگر نیازی به استفاده از نگهدارنده های شیمیایی نظیر بنزوات سدیم و سوربات پتاسیم ندارید. تارتاریک اسید نیز یکی از موادی است که به عنوان نگهدارنده در صنعت غذا و همچنین آرایشی و بهداشتی مورد استفاده می گیرد و به دلیل دوز مصرفی مناسب و مناسب بودن قیمت تارتاریک اسید از این محصول به عنوان نگهدارنده مواد غذایی بسیار زیاد استفاده می شود.

حجم دهنده

یکی از کاربرد اسید تارتاریک به عنوان حجم دهنده در صنایع غذایی منجمله شیرینی پزی و نانوایی است که با تاثیر بر حجم پف خمیر و تنظیم کردن آن باعث افزایش حجم و در نهایت پفکی شدن بافت شیرینی یا نان می شود. همچنین استفاده از اسید تارتاریک در خمیر باعث میشود تا با نتظیم pH محصول گاز های بیشتری تولید شود که در بافت نهایی باقی می ماند و حجم محصول را افزایش میدهد.

نقش اسید تارتاریک در بدن چیست؟

تارتاریک اسید چیست و کاربرد تارتاریک اسید در بدن انسان چیست ؟ این سوال بسیار جالبی است ، ما عمدتا این اسید را به صورت خوراکی از مواد غذایی دریافت می کنیم که در اولین قدم بر روی رادیکال های آزاد تاثیر داشته و خواص آنتی اکسیدانی بسیار جذابی از خود بروز میدهد.

دومین نقش تارتاریک اسید در هنگام بلع با برخورد به دهان ، دندان و لثه ها باعث جلوگیری از بسیاری از بیماری های دهان شود ، خواص ضدعفونی کنندگی و ضدباکتریایی اسید تارتاریک باعث می شود که به سلامت دهان کمک کند.

مصرف موضعی اسید تارتاریک باعث بهبود کیفیت پوست و حذف پوست های مرده می شود که برای شفافیت پوست بسیار مفید واقع می شود.

تولید اسید تارتاریک

برای تولید اسید تارتاریک دو روش وجود دارد : 1- تولید به روش استخراج از منابع طبیعی نظیر انگور ، 2- روش سنتزی- شیمیایی

1 – روش طبیعی شامل جمع آوری محصولات و شستشوی آنهاست ، در قسمت دوم اقدام به استخراج به روش حلالی یا روش آبی است ، در قسمت سوم ماده استخراج شده را پالایش میکنند تا خلوص آن بالا رود و در نهایت اقدام به کریستالیزاسیون نهایی میکنند که پودر نسبتا سفید رنگی بدست می آید و خلوص آن میتواند بین 70 الی 90 درصد باشد.

لازم به ذکر است که این روش به دلیل بازدهی بسیار اندک ، قیمت بالای محصول و سختی تولید در دنیا منسوخ شده است و روش تولید صنعتی آن توسط سنتز شیمیایی است .

2- تولید به روش سنتز : ابتدا با استفاده از مالئیک اسید و تبدیل آن به ایزومالئیک اسید توسط گاز هیدروژن کلراید فرایند آغاز می شود ، سپس طی این فرایند : CH(COOH)2+Na2C2O4→NaHC4H4O6 تارتارات سدیم بدست می آید و پس از جداسازی ، تارتاریک اسید خالص حاصل می شود که به صورت بلور های سفید رنگ با خلوص بسیار بالا +98 درصد هستند و برای استفاده های غذایی ، دارویی و آرایشی و بهداشتی اماده است.

مقالات پیشنهادی: عطر و ادکلن

نکات ایمنی در استفاده از دی ال تارتاریک اسید

به صورت کلی دی ال تارتاریک اسید یک محصول ایمن است و در صورت مصرف صحیح هیچ گونه عارضه ای به همراه ندارد اما در صورت تماس تارتاریک اسید خالص با پوست یا چشم بهتر است هرچه سریع تر آنرا با آب بشویید و در صورت بروز عوارض ناشی از تماس فورا به پزشک مراجعه کنید . برای اطلاع از دیتای دقیق تر پیشنهاد می شود MSDS این محصول را مطالعه نمایید.

خواص شیمیایی و فیزیکی تارتاریک اسید چیست

این جدول به عنوان یک مرجع کلی برای ویژگی‌های شیمیایی و فیزیکی تارتاریک اسید می‌تواند مفید باشد. مقادیر دقیق ممکن است با توجه به شرایط محیطی و تجهیزات مورد استفاده متغیر باشند.

result	quality criterion	item
complies	a clear, colourless or falntly, syrupy liquid	description
complies	miscible with water, with glycerine and with 1,2 propanediol	solubility
complies	corresponds to principal peak of reference solution(A)	identification (A)hplc chromatogram
+2.25°	+1.50° to +3.50°	identification (B)optical rotation
clear	it is clear syrupy liquid	identification (C)clarity 25℃
clear and colourless	a 14.0% w/v solution in water is clear and colourless	appearance of solution
1.00	max 10 µ‍S/cm, measured on undiluted liquid sorbitol while gently strring with a magnetic stirrer	conductivity
0.14%	max 0.2%, calculated as glucose equivalent and min 12.8 ml of 0.05M sodiumthio-sulphate	reducing sugars
4.99%	max 9.3%, calculated as glucose equivalent and min 8.0 ml of 0.05M sodiumthio-sulphate	reducing sugars after hydrolysis
complies	max 0.5 ppm	lead
complies	max 1 ppm	nickel
29.60%	28.0% to 32.0%	water
70.40	68.0 to 72.0	anhydrous substance
86.32	72.0% to 92.0% w/w of D-glucitol, calculatedv on the anhydrous basis by liquid chromatography	D-glucitol
40	1000 cfu/g max	total aerobic viable count
<10	100 cfu/g max	total fungal count
complies	max 2ppm	arcenic
absent	absent/20g	salmonella
absent	absent	staphylococcus aureus
absent	absent	E-coli

در صورت تماس تارتاریک اسید با پوست چه کنیم؟

بهترین روش جلوگیری از تماسس مستقیم پوست با اسید تارتاریک است ، در نهایت به دلیل خاصیت اسیدی که تارتاریک اسید خالص دارد برای پوست میتواند بسیار مضر باشد ، در صورتی که تارتاریک اسسید با پوست شما برخورد داشت سریعا با آب ولرم شستشو دهید و در صورتی که دچار عارضه های پوستی شدید به نزدیک ترین پزشک مراجعه کنید .

نتیجه‌گیری

تارتاریک اسید چیست؟ یک اسید ارگانیک است که از میوه‌هایی مانند موز و انگور به دست می‌آید و به صورت صنعتی نیز تولید می‌شود. این ترکیب در صنایع مختلف، از جمله صنایع غذایی، داروسازی، لوازم آرایشی، و نوشیدنی‌ها استفاده می‌شود.

در صنایع غذایی، تارتاریک اسید به عنوان یک عامل اسیدی، طعم دهنده، و حتی حجم دهنده مورد استفاده قرار می‌گیرد. از آن به عنوان جوش ترش نیز یاد می‌شود و در تولید چیپس، پفک، لواشک، و سایر محصولات غذایی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

در صنایع لوازم آرایشی، تارتاریک اسید به عنوان یک ماده فعال در ترکیبات محصولات آرایشی و بهداشتی به کار می‌رود. این ماده می‌تواند در لوسیون‌ها، کرم‌ها، و محصولات مراقبت از پوست جایابی شود و به تنظیم pH و ترتیب آنتی اکسیدانی در محصولات کمک کند.

در صنایع داروسازی، تارتاریک اسید به عنوان یک ماده فعال در ترکیب داروها و همچنین به عنوان یک ماده تنظیم‌کننده pH و آنتی اکسیدان مورد استفاده قرار می‌گیرد.

در نوشیدنی‌ها، تارتاریک اسید به عنوان یک اسید طعم دهنده و تنظیم‌کننده pH استفاده می‌شود و به نوشیدنی‌ها حس تازگی و ترشی ممتازی می‌بخشد.

به طور کلی، تارتاریک اسید با ویژگی‌های چندگانه‌اش در صنایع مختلف نقش مهمی ایفا می‌کند و موادی چندکاره با اهمیت بالا محسوب می‌شود.

سوالات متداول

اسید تارتاریک در شراب کاربرد دارد ؟

بله لازم به ذکر است که تارتاریک اسید در شراب سازی بسیار پرکاربرد است و باعث افزایش خاصیت انتی اکسیدانی در شراب می شود ، از تارتاریک اسید در شراب سازی به عنوان عامل جلوگیری کننده از ایجاد تارتار در شراب نیز استفاده می شود که به دیواره های مخازن میچسبد . همچنین از رشد میکروب ها جلوگیری میکند.

اسید تارتاریک را از کجا تهیه کنیم؟

تارتاریک اسید را میتوان از مراکز فروش مواد اولیه شیمیایی با خلوص بسیار بالا خریداری و تهیه نمود ، بهتر است این محصول را از مراکز معتبر خرید کنید زیرا شباهت آن با سایر اسید های خوراکی بسیار زیاد است و بعد از استفاده مشخص می شود که محصول مورد نظر شما نبوده است .

آبتین شیمی وارد کننده مواد اولیه شیمیایی از کشور های مختلف اروپایی و آسیایی است که شما میتوانید جهت خرید تارتاریک اسید با کارشناسان ما در تماس باشید تا راهنمایی های لازم برای شما ارائه شود.