پلی سوربات یا توئین نوعی ماده شیمیایی است که به عنوان امولسیفایر روغن در آب در صنعت آرایشی و بهداشتی یا دارویی مورد استفاده است. پلی سوربات نام های مختلفی دارد که در ایران مرسوم شده است که یکی از آنها تویین یا توئین است که محصولی از شرکت کرودا است. نام های دیگر این محصول از قبیل سوربیتان استر های اتوکسیله است که بسیار نا آشناست و کمتر کسی آنرا می شناسد و بیشتر به عنوان همان پلی سوربات در بازار شناخته می شود . پلی سوربات از اتوکسیله کردن اسید چرب (سوربیتان ها) بدست می آید که این فرایند توسط واکنش بین گاز اتیلن اکساید با انواع سوربیتان ها بدست می آید.
انواع پلی سوربات
پلی سوربات ها با کد های متعددی شناخته می شوند مانند (پلی سوربات 20 – پلی سوربات 60 – پلی سوربات 80) ، ماهیت کلی این سه محصول یکسان است و هر سه آنها پلی سوربات هستند اما عدد رو به روی آن معرفی کننده اسید چرب است که محصول با آن تولید شده است به صورت مثال پلی سوربات 20 از سوربیتان مونولائورات بدست می آید و پلی سوربات 80 از سوربیتان مونو استئارات است.
معرفی پلی سوربات 20
پلی سوربات 20 از اتوکسیلاسیون اسپن 20 (سوربیتان مونو لائورات) توسط گاز اتیلن اکسید بدست می آید . این محصول در دمای اتاق به صورت مایع ویسکوز (مانند عسل) است و در صورتی که دما کاهش یابد غلظت آن افزایش می یابد.
رنگ این محصول زرد روشن است و در بسیاری از محصولات غذایی ، دارویی و آرایشی بهداشتی مورد استفاده قرار میگیرد ، hlb پلی سوربات 20 معادل 17 است و به عنوان امولسیفایر ، مرطوب کننده ، پاک کننده ، سورفکتانت و … در بسیاری از صنایع مورد استفاده است. خرید پلی سوربات 20 عمدتا برای صنایع دارویی است و بیشترین مشتری این محصول شرکت های تولیدی داروسازی است.
معرفی پلیسوربات 60
پلی سوربات 60 نیز مانند دیگر پلی سوربات ها از اتوکسیلاسیون یک اسید چرب با گاز اتیلن اکساید بدست می آید که در ترکیب پلی سوربات 60 از اسید چرب سوربیتان مونو استئارات (اسپن 60) است. HLB پلی سوربات 60 بین 9 الی 11 است و به آسانی در آب حل می شود ، همین امر موجب شده تا بسیاری از تولید کنندگان از این محصول استفاده کنند.
به دلیل انحلال بسیار خوب در آب و روغن از توئین 60 به عنوان امولسیون بسیار قوی در صنایع مختلفی از این محصول استفاده می شود . بیشترین کاربرد این محصول در صنایع غذایی از جمله تولید انواع کره ها مانند کره کاکائو ، کره بادام زمینی ، کره های مارگارین و … مورد استفاده است ولی در صنایع آرایشی بهداشتی و دارویی نیز میتوان از این محصول استفاده نمود.
معرفی پلی سوربات 80
پلی سوربات 80 یا توئین 80 از اتوکسیلاسیون سوربیتان مونو اولئات بدست می آید و پر مصرف ترین نوع پلی سوربات هاست که در ایران نیز بسیاری از تولید کنندگان این محصول را بیشتر از دیگر محصولات برای فرمولاسیون های خود انتخاب میکنند .
hlb پلی سوربات 80 برابر است با 15 که بسیار بالاست و در اکثر فرمولاسیون ها جوابگوی نیاز تولید کنندگان است و سازگاری و پایداری بیشتری نسبت به دیگر تویین ها دارد . این محصول به صورت مایع غلیظ ویسکوز با رنگ زرد تیره تا روشن در بازار ایران موجود است و استاندارد های Bp و Usp را نیز پاس میکند که برای استفاده در صنایع مختلف از داروسازی تا خوراکی میتوان از این ماده استفاده کرد .
بسته بندی های توئین 80 به صورت بشکه های 200 کیلوگرمی است ولی برای خرید پلی سوربات 80 به صورت خرده و یا مقادیر بیشتر میتوانید با بخش فروش محصولات ما در تماس باشید ، ما بهترین قیمت و کیفیت این محصول را به شما ارائه می کنیم.
روش تولید پلی سوربات
روش تولید تمامی پلی سوربات ها یکسان است تنها ماده اولیه آنها (اسید چرب) متفاوت است که رقم انتهای نام آنهاست ، در این فرایند روش تولید پلی سوربات 80 را برای شما شرح می دهیم :
در ابتدا نیاز است تا سوربیتول را به همراه اسید اولئیک به روش های شیمیایی با کمک یک کاتالیست تبدیل به سوربیتان مونو اولئات کنیم که به آن اسپن 80 گفته می شود . پس از تولید اسپن 80 آنرا به راکتور های اتوکسیلاسیون منتقل میکنند و توسط کمک گرفتن از گاز اتیلن اکسید (Ethylene oxide) فرایند اتوکسیله کردن محصول انجام می شود . محصول نهایی بدست آمده استری اتوکسیله است که به آن پلی سوربات 80 گفته می شود.
مزایا و فواید پلی سوربات 80 چیست؟
بزرگ ترین مزیت استفاده از پلی سوربات 80 ایجاد امولسیون قدرتمند در محصولات متفاوت است که باعث می شود آب و روغن در کنار هم نگهدارد . همچنین در بسیاری از فرمولاسیون ها از این محصول به عنوان کوامولیسون یا امولسیون کمکی نیز استفاده میکنند . استفاده از پلی سوربات 80 باعث می شود که در کرم ها خاصیت مرطوب کنندگی داشته باشد و همچنین ویسکوزیته محصول نهایی را میتوان با استفاده از این ماده کنترل کرد.
در برخی از محصولات مراقبت از پوست، پلیسوربات 80 به عنوان یک امولسیفایر و ماده افزودنی در فرآوری کرمها و لوسیونها مورد استفاده قرار میگیرد. این محصولات ممکن است بهبود مشکلات پوستی مانند خشکی و ترک خوردگی کمک کنند. در تولید انواع محصولات لاستیکی و پلاستیکی از پلی سوربات 80 به عنوان یک ماده کمکی ، نرم کننده و امولسیون استفاده می شود که برای کشور ما با حجم تولید بسیار بالای محصولات لاستیکی و پلاستیکی بسیار مناسب است.
کاربردهای پلی سوربات چیست؟
کاربرد انواع پلی سوربات ها مشترک اصلی و به عنوان امولسیفایر غیر یونی از آنها در صنایع مختلف استفاده می شود که موارد مصرف آن به شرح زیر است:
صنایع آرایشی و بهداشتی
کاربرد پلی سوربات در صنایع آرایشی و بهداشتی بسیار گسترده است و یکی از پر مصرف ترین امولسیون های موجود در محصولات مختلف از قبیل شامپو ، لوسیون ها ، ضد آفتاب ها ، مرطوب کننده ها و … استفاده می شود. در محصولات آرایشی معمولا برای پایداری محصول و جلوگیری از دوفاز شدن آب و روغن از پلی سوربات ها استفاده می شود که کیفیت بسیار خوبی به محصول میدهد ، برای اطمینان از کیفیت و ماندگاری امولسیون ایجاد شده از یک امولسیون کمکی (کواموسیون) نیز استفاده می شود که باعث اطمینان از کیفیت محصول در دراز مدت میشود.
جدا از خاصیت امولسیونی ، کاربرد پلی سوربات به عنوان تنظیم کننده ویسکوزیته (غلظت) در مواد آرایشی و بهداشتی مورد استفاده است ، همچنین به عنوان ماده پاک کننده در محصولات شوینده پوست و مو می توان از این محصول استفاده کرد که باعث تمیز شدن بهتر و همچنین جلوگیری از حضور باکتری ها در محصول می شود. در محصولاتی مانند خوشبو کننده ها و محصولاتی که حاوی روغن های ضروری ، اسانس ها ، عطر ها و … هستند و همچنین دارای فاز الکلی هستند از پلی سوربات به عنوان عامل پایدار کننده و امولسیون به صورت همزمان استفاده کرد.
صنایع غذایی
کاربرد پلی سوربات در صنایع غذا نیز بسیار زیاد است و در تولید بسیاری از محصولات نظیر سس ها ، خامه ، بستنی ، دسر ها و … از این محصول استفاده می شود . برای ترکیب پایداری از روغن و آب میتوان از انواع پلی سوربات ها استفاده کرد و بنا بر نوع محصول یکی از آنها یا ترکیبی از امولسیون هارا مورد استفاده قرار می دهند . پلی سوربات ها باعث حفظ ماندگاری محصول نیز می شود و بافت محصول را تازه تر نگه میدارد و از ایجاد باکتری ها جلوگیری می کند اما نیاز است تا از مواد نگهدارنده دیگری نظیر بنزوات سدیم یا سوربات پتاسیم در محصولات غذایی استفاده شود تا طول عمر آنها افزایش یابد.
در محصولات غذایی فرآوری شده مانند سسها، سوسیسها و کالباسها، پلیسورباتها به عنوان افزودنیهای نگهدارنده و پایدارکننده به کار میروند.
صنایع دارویی
کاربرد پلی سوربات در صنعت دارو نیز مشابه به دیگر صنعت هاست و عمدتا به عنوان اموسیفیکاسیون از این محصول استفاده می شود و بیشتر در محصولاتی که از دو فاز آبی و روغنی تشکیل میشوند از از تویین استفاده میکنند . در بسیاری از کرم های دارویی مانند نفازولین ، تتراسایکلین و … نیز از این ماده استفاده می شود.
عوارض پلی سوربات 20 و 60 و 80
پلیسورباتها به طور کلی به عنوان مواد امولسیفایر و نگهدارنده در صنایع مختلف، از جمله صنایع غذایی، دارویی و آرایشی و بهداشتی استفاده می شوند. بیشترین عوارض ناشی از مصرف پلیسوربات در افراد حساس به این ترکیبات است. افراد با حساسیت به پلیسورباتها ممکن است علائم حساسیتی نظیر ایتچینگ، قرمزی، سوزش یا تورم پوست را تجربه کنند. در برخی موارد نادر، مصرف پلیسورباتها ممکن است باعث واکنشهای حساسیت جدیتری شود که شامل علائم مانند آنافیلاکسی (واکنش حاد) میشود. اگر شما یا نزدیکانتان به این محصول حساسیت دارید ، لازم است از مصرف محصولات حاوی این ترکیبات خودداری کنید و در صورت واکنشهای جدی، به پزشک خود مراجعه کنید.
اطلاعات بیشتر در مورد عوارض یا واکنشهای حساسیتی به پلیسوربات باید از طریق مشاوره با یک پزشک حاصل شود، زیرا این واکنشها بستگی به ویژگیهای شخصی و سلامتی فرد دارند. همچنین، در اطباق محصولات غذایی و دارویی و آرایشی و بهداشتی باید به نحوه استفاده و مقدار مصرف پلیسورباتها توجه شود تا هرگونه احتمال واکنش حساسیتی کاهش یابد.
روش نگهداری از پلی سوربات
پلی سوربات ها مایع ویسکوز هستند که در محیط های با دمای محیط رنگ آن زرد روشن تا کهربایی است و در صورتی که سرد شود غلظت آن بالا می رود و رنگ آن نیز رو به سفیدی می رود . پیشنهاد می شود پلی سوربات ها را در محیطی با دمای متوسط 25 درجه دور از نور مستقیم خورشید نگهداری کنید تا از یخ زدگی یا گرمازدگی محفوظ باشد.
این محصول در بشکه های 200 کیلوگرمی نگهداری می شود ، برای استفاده از پلی سوربات در دراز مدت و نگهداری بهتر آن بایستی درب محصول به صورت کامل بسته باشد تا از ورود هوا به بشکه جلوگیری شود و ماندگاری محصول افزایش یابد.
نتیجه گیری
پلیسورباتها به عنوان امولسیفایرها و افزودنیهای غیریونی در صنایع غذایی، دارویی، و آرایشی و بهداشتی کاربرد دارند. یکی از ویژگیهای مهم پلیسورباتها توانایی ترکیب مواد آبی و روغنی در فرآوردههای مختلف است. پلیسورباتها به عنوان مواد نگهدارنده میتوانند به پایداری و عمر مفید محصولات کمک کنند.
حساسیت در افراد: مصرف پلیسورباتها ممکن است در افراد حساس به این ترکیبات علائم حساسیتی از جمله ایتچینگ، سوزش، و تورم پوست ایجاد کند. در موارد نادر، مصرف پلیسورباتها ممکن است باعث واکنشهای جدیتری شود که شامل آنافیلاکسی شود.
استفاده از پلیسورباتها در محصولات باید با رعایت استانداردها و مقررات بهداشتی انجام شود تا ایمنی مصرف کنندگان تضمین شود.
سوالات متداول
قیمت پلی سوربات 20-60-80 متفاوت است ؟
بله به دلیل مواد اولیه متفاوتی که دارند و همچنین موجودی محصول در بازار میتواند قیمت پلی سوربات ها بایکدیگر متفاوت باشند اما به صورت کلی در یک رنج قیمتی قرار دارند.
پلی سوربات پودری هم موجود است ؟
خیر تمامی پلی سوربات ها به صورت مایع به بازار عرضه می شوند و در بسته بندی های 200 کیلوگرمی (بشکه) بسته بندی می شود.
تفاوت اسپن و پلی سوربات چیست ؟
پلی سوربات ها اتوکسیله شده هستند و یک مولکول اتیلن بیشتر از اسپن دارد که باعث بهبود خواص و کارایی آن می شود.